Waarom deze spellingvraag zoveel voorkomt
Taal is dynamisch en zelfs moedertaalsprekers maken geregeld fouten in de Nederlandse grammatica. Een veel voorkomende bron van twijfel is het verschil tussen werkwoordsvormen – vooral bij woorden die eindigen op een -d of -t. Een klassiek voorbeeld is het gebruik van voltooid of voltooidt. Wat is nou juist?
De grammaticale regels kort uitgelegd
Om te begrijpen welke vorm correct is, moeten we eerst de regels van de Nederlandse zinsbouw en werkwoordvervoeging bekijken. Het werkwoord voltooien betekent letterlijk iets afmaken of afronden. Als je dit werkwoord vervoegt in de tegenwoordige tijd, krijg je bijvoorbeeld: "Hij voltooit zijn werk." Hier zie je dat er dus een -t achter de stam komt.
Het woord voltooid, met een -d aan het eind, is echter meestal het voltooid deelwoord van voltooien. Dit gebruik je in combinatie met hulpwerkwoorden als hebben of zijn, bijvoorbeeld: "Hij heeft zijn werk voltooid."
Waarom “voltooidt” fout is
De vorm voltooidt bestaat eigenlijk niet in correct Nederlands. Je zult deze vorm niet terugvinden in officiële woordenboeken zoals de Dikke Van Dale of het Groene Boekje. Dat komt omdat voltooid een voltooid deelwoord is en als zodanig niet verder vervoegd wordt. Je voegt daar dus geen -t aan toe omdat het geen persoonsvorm is.
Vergelijkbare voorbeelden
Andere werkwoorden waarbij dezelfde verwarring optreedt zijn bijvoorbeeld vermoeid (in plaats van vermeidt) of beslist (in plaats van beslisst, tenzij het om een persoonsvorm gaat: "Hij beslist"). Deze verwarring ontstaat vaak doordat mensen proberen patronen toe te passen die niet kloppen of doordat de uitspraak overeenkomt, maar de schrijfwijze anders is.
De juiste toepassing van 'voltooid'
Wanneer je het hebt over iets dat afgerond is, gebruik je het voltooid deelwoord voltooid. Bijvoorbeeld:
“De opleiding is voltooid.”
“Hij heeft zijn taak voltooid.”
In beide gevallen is voltooid geen vervoeging in de persoonsvorm, maar het voltooid deelwoord dat aangeeft dat een actie afgerond is. In geen geval hoort daar een extra -t achter te komen, omdat het geen tegenwoordige tijd is van een werkwoordsvorm.
Hoe onthoud je het verschil?
Een handig ezelsbruggetje is dat je alleen een -t toevoegt als je een werkwoord vervoegt in de tegenwoordige tijd met het onderwerp hij, zij of het (derde persoon enkelvoud). Bijvoorbeeld: “Hij voltooit zijn opdracht.” Maar zodra je het hebt over iets dat afgerond is, gebruik je alleen de vorm voltooid, zonder -t. Dan heb je het niet meer over een werkwoord dat je vervoegt, maar over een voltooid deelwoord.
Samenvatting
Gebruik altijd voltooid en nooit voltooidt. De laatste vorm is grammaticaal incorrect. De verwarring ontstaat vaak door de uitspraak of het verkeerd toepassen van grammaticale regels, maar met deze uitleg kun jij voortaan moeiteloos het juiste woord kiezen. En bedenk: zodra je iets hebt volbracht of afgerond, is het simpelweg… voltooid!
