De betekenis van 'een blauwe maandag'
De uitdrukking 'een blauwe maandag' hoor je regelmatig in gesprekken, vooral als iemand toelicht dat iets maar kort heeft geduurd. Maar wat betekent dit nu precies? Als iemand zegt dat hij of zij 'een blauwe maandag' ergens heeft gewerkt, bedoelt die persoon dat het van zeer korte duur was. Het gaat dan meestal over een ervaring of activiteit die zo kort was dat het nauwelijks de moeite waard leek.
De oorsprong van de uitdrukking
De herkomst van dit gezegde is opmerkelijk. Oorspronkelijk verwijst 'blauwe maandag' naar de maandag na carnaval. Deze dag werd in sommige katholieke regio's nauwelijks gewerkt vanwege de feestperiode. Ambachtslieden, zoals schoenmakers en kleermakers, zouden op die dag soms nog wel werken, maar namen het niet al te serieus. Ze dachten vooral aan het afsluiten van het carnaval, waarbij de kleur blauw symbool stond voor berouw en bezinning. Vandaar dus de verwijzing naar een maandag die qua arbeid weinig voorstelde.
Carnaval en katholieke tradities
In katholieke traditie is de dinsdag na carnaval Vastenavond, de laatste dag voordat de vastentijd begint. De maandag daarvoor kreeg daardoor soms een wat tussenstatus. Mensen waren moe van het feesten of gewoon aan het uitbrakken. Het werk werd dan nog net voor de vorm opgepakt, maar werkelijk doorzetten deed men niet. De dag kreeg zo als het ware een lome, onvolledige invulling – een 'blauwe maandag' dus.
Hedendaags gebruik van de uitdrukking
Vandaag de dag bedoelt men met een 'blauwe maandag' vooral dat iets zeer kortstondig gebeurde. Het kan gaan om een bijbaantje, een hobby of zelfs een relatie. Bijvoorbeeld: "Ik heb een blauwe maandag gitaar gespeeld, maar ik was er niet goed in." De uitdrukking heeft meestal een wat luchtige, relativerende toon. Mensen gebruiken het om aan te geven dat ze iets geprobeerd hebben, maar dat het niet echt bij hen paste of niet lang stand hield.
Afgeleide betekenissen en gebruik in de media
De uitdrukking wordt ook wel in media en literatuur gebruikt om tijdelijkheid te beschrijven zonder daar direct negatieve lading aan te geven. Soms wordt het zelfs met enige trots gebruikt, om te benadrukken dat men openstaat voor nieuwe dingen of durft te experimenteren, ook al blijkt na verloop van tijd dat het niets voor hen is.
Samenvatting
Een 'blauwe maandag' staat synoniem voor iets kortlopends en vaak vluchtigs. Of het nu een tijdelijke baan betreft, een snel uitgeprobeerde sport of een kortdurend experiment, met deze uitdrukking duid je dat iets maar even heeft geduurd. De herkomst ligt in de katholieke tradities rondom carnaval, waar de maandag na het feest niet serieus werd genomen als werkdag. In de moderne taal is het een veelgebruikte en herkenbare manier om relativering en tijdelijke inzet aan te duiden.
