Wat zegt de wet over erfenissen van grootouders aan kleinkinderen?
Als kleinkind kun je in sommige gevallen recht hebben op een deel van de erfenis van je grootouders. Dit hangt grotendeels af van de familieverhoudingen en of er sprake is van een testament. Volgens het Nederlands erfrecht erven kleinkinderen niet automatisch van hun grootouders, tenzij hun ouder – de zoon of dochter van de overledene – al overleden is of onterfd is. In zo'n geval treedt plaatsvervulling op, wat betekent dat jij als kleinkind de positie van je overleden ouder inneemt bij de verdeling van de erfenis.
Wat is plaatsvervulling in het erfrecht?
Plaatsvervulling is een juridische regeling waarbij iemand in de plaats komt van een erfgenaam die niet meer in leven is. Stel dat je vader of moeder (die het kind is van je grootouder) is overleden vóór het overlijden van je grootouder; dan ‘vul jij hun plaats in’ en kom je in aanmerking voor een deel van de erfenis. Dit geldt niet alleen via de wet, maar kan ook geregeld zijn in een testament. Als je ouder leeft en wel erfgenaam is, dan heb jij als kleinkind geen directe rechten, tenzij dat in het testament is vastgelegd.
Wat als er een testament is?
Veel mensen kiezen ervoor om in hun testament de erfenis rechtstreeks of gedeeltelijk aan de kleinkinderen toe te wijzen. Grootouders kunnen bijvoorbeeld een legaat nalaten aan een kleinkind of hen als erfgenaam benoemen. In dit geval heb je als kleinkind een duidelijk recht op (een deel van) de nalatenschap. Zonder testament moeten kleinkinderen vaak wachten tot hun eigen ouders overlijden voordat zij iets van hun grootouders erven.
Wanneer kun je als kleinkind onterfd zijn?
Het is mogelijk dat je grootouders expliciet in hun testament hebben opgenomen dat jij niet mag erven. In dat geval ben je onterfd en heb je wettelijk geen recht op een deel van de nalatenschap. In tegenstelling tot kinderen kunnen kleinkinderen geen beroep doen op een legitieme portie: een wettelijk minimumaandeel in de erfenis waarop je recht zou hebben. Dit betekent dat onterfde kleinkinderen in principe met lege handen staan, tenzij het testament gewijzigd wordt of er juridische fouten zijn gemaakt.
Wat kun je doen als je vermoedt dat je recht hebt op een erfenis?
Als je vermoedt dat je recht hebt op een deel van de erfenis van je grootouders, is het verstandig om bij de notaris navraag te doen naar het bestaan van een testament. Soms kiezen erfgenamen ervoor geen informatie te delen, wat verwarring of conflicten kan veroorzaken. De notaris kan via het Centraal Testamentenregister nagaan of en welk testament is opgesteld. Als je daadwerkelijk recht hebt op een deel van de erfenis, zal je hiervan officieel bericht ontvangen en kun je het nalatenschapstraject ingaan.
Raadpleeg een erfrechtspecialist bij twijfel
Het erfrecht is complex en de situatie van families sterk uiteenlopend. Wanneer je twijfelt over je rechten of het gevoel hebt dat je onterecht wordt buitengesloten van een erfenis, is het altijd verstandig om juridisch advies in te winnen bij een erfrechtspecialist. Deze kan jou helpen om je positie te bepalen en waar nodig actie te ondernemen om je rechten te beschermen.
