Wat bedoelen we met hechtingsstoornis?
Een hechtingsstoornis is een psychische aandoening die ontstaat wanneer een kind geen veilige hechting kan aangaan met een ouder of verzorger. Dit kan gebeuren als gevolg van verwaarlozing, mishandeling of herhaaldelijke afwijzing in de vroege kindertijd. De gevolgen van zo'n hechtingsprobleem kunnen zich tot ver in de volwassenheid voortzetten en leiden tot problemen in relaties, zelfvertrouwen en emotieregulatie.
Hoe herken je een hechtingsstoornis?
Mensen met een hechtingsstoornis kunnen erg teruggetrokken of juist extreem aanhankelijk gedrag vertonen. Vaak hebben ze moeite met het aangaan of onderhouden van relaties. Ook wantrouwen tegenover anderen en moeite met het tonen of ontvangen van affectie komen regelmatig voor.
Wat is verlatingsangst precies?
Verlatingsangst is de angst om verlaten te worden door mensen aan wie je gehecht bent. Dit komt vaak voor bij kinderen, maar kan ook bij volwassenen aanwezig zijn, vooral bij mensen die zich onzeker voelen in relaties. Anders dan bij een hechtingsstoornis is verlatingsangst niet per se het resultaat van verwaarlozing, maar kan het ook ontstaan uit overbescherming of trauma's later in het leven.
Symptomen van verlatingsangst
Volwassenen met verlatingsangst kunnen bang zijn dat hun partner hen verlaat, zelfs zonder duidelijke aanleiding. Ze hebben vaak bevestiging nodig, kunnen jaloers zijn of controle willen uitoefenen op hun omgeving. Fysieke klachten zoals een opgejaagd gevoel of slapeloosheid komen ook regelmatig voor.
De overeenkomsten en verschillen
Hoewel hechtingsstoornissen en verlatingsangst vaak door elkaar worden gehaald, zijn er duidelijke verschillen. Beiden hebben te maken met hoe mensen relaties aangaan, maar een hechtingsstoornis heeft doorgaans zijn oorsprong in de vroege kindertijd en uit zich in bredere sociale problemen. Verlatingsangst daarentegen manifesteert zich vaak sterker in romantische of zeer hechte relaties en ontstaat soms pas op latere leeftijd. Mensen met een hechtingsstoornis kunnen zelfs geen sterke band aangaan, terwijl mensen met verlatingsangst juist krampachtig vasthouden aan bestaand contact uit angst om het te verliezen.
Wat kun je doen als je hiermee kampt?
Het kan ontzettend lastig zijn om met deze problemen om te gaan, zowel voor de persoon zelf als voor hun omgeving. Therapie, zoals cognitieve gedragstherapie of schematherapie, kan helpen om patronen te herkennen en te doorbreken. Het opbouwen van een veilige en betrouwbare relatie met een therapeut is vaak een eerste stap richting herstel. In sommige gevallen kan EMDR-therapie helpen, vooral als er sprake is van trauma.
Ondersteuning vanuit je omgeving
Wanneer je een partner, vriend of familielid hebt die hiermee kampt, is het belangrijk om grenzen aan te geven, veel geduld te hebben en duidelijke communicatie toe te passen. Ook kan het helpen als naasten zelf psycho-educatie krijgen om beter te begrijpen waar de ander mee worstelt. Samen werken aan begrip en vertrouwen is essentieel voor herstel.
